လယ္ ယာေျမကို ဝယ္ယူ၍ ေနထိုင္ၾကမည္ဆိုလ်ွင္ ဘာေတြလိုအပ္ၿပီး ဘယ္လုိစစ္ေဆးဆာင္ရြက္ရမလဲ…
“အကြက္႐ုိက္ထားတဲ့ လယ္ယာေျမကုိ ဝယ္ရင္ တရားဝင္ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ရပါသလား”
မိတ္ေဆြတစ္ဦးက စာေရးသူထံ လာေရာက္ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖစ္သည္။
“အေရာင္းအဝယ္ကေတာ့ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ အခ်ဳိ႕ေငြေၾကးရွိသူ ေတြက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၾကတာေတြလည္းရွိတယ္။ သြားၾကည့္ရင္ လယ္ ကြင္းျပင္ေျမကြက္အျဖစ္ပဲ ေတြ႔ၾကရတယ္။ အခ်ဳိ႕ေျမကြက္ေတြဆုိရင္ ေရေတြဝပ္ေနတာေတြလည္း ရွိတယ္”
“အခု ေျမကြက္ေတြကေတာ့ ၿခံစည္း႐ုိး ကာထားတာေတြ႔ရတယ္” “သူငယ္ခ်င္းက ဝယ္မယ္စိတ္ကူးလုိ႔လား”
“ေနာက္ပုိင္း လူေနထုိင္ခြင့္အတြက္ ေလွ်ာက္ထားရင္ရတယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ လူေနရပ္ကြက္ျဖစ္လာ ရင္ေတာ့ အဆင္ေျပမလားလုိ႔”
“လူေနထုိင္ခြင့္ရဖုိ႔အတြက္ အဆင့္ဆင့္ရွိတယ္။ အခ်ိန္ေတာ့ ေစာင့္ရမယ္”
“အဲဒီ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ပုံကို နားလည္ထားခ်င္လုိ႔ သူငယ္ခ်င္းဆီ ေရာက္လာတာ”
“လယ္ယာေျမ ဥပေဒက ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွာ ျပ႒ာန္းခဲ့တယ္။ လယ္ယာေျမဆုိတာ လယ္ေျမ၊ ယာေျမ၊ ကုိင္း ကြၽန္းေျမ၊ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမ၊ ေျမႏုကြၽန္း ေျမမ်ားပါဝင္တယ္လုိ႔ ဥပေဒမွာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိထားတယ္။ အဲဒီမွာ လယ္ေျမဆုိတာက စိုက္ပ်ဳိးေရးယူၿပီး စပါးသီးႏွံ အဓိက စုိက္ပ်ဳိးေျမလုိ႔ သီျခားအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိထားတယ္”
“လယ္ယာေျမဥပေဒအရ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်ခြင့္ရွိတယ္ မဟုတ္လား”
“လယ္ယာေျမ ဥပေဒပုဒ္မ-၉မွာ လယ္ယာေျမလုပ္ပုိင္ခြင့္ရသူသည္ လယ္ယာေျမလုပ္ပုိင္ခြင့္ကို လယ္ယာေျမအားလုံးကိုျဖစ္ေစ၊ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္ေစ၊ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်၊ ေပါင္ႏွံ၊ ငွားရမ္းခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ အဓိကအခ်က္ ကေတာ့ လယ္ယာေျမလုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်တာပဲျဖစ္တယ္”
“လယ္ယာေျမ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကို လႊဲေျပာင္း၊ ေရာင္းခ်တယ္ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိ စာရြက္စာတမ္း အေထာက္အထားကုိ ရယူဖုိ႔လုိပါသလဲ”
“သက္ဆုိင္ရာက လယ္ယာေျမ လုပ္ပုိင္ခြင့္ လက္မွတ္ ပုံစံ (၇) ကို ထုတ္ေပးထားတယ္။ ပုစံ (၇) လယ္ ယာေျမလုပ္ပုိင္ခြင့္ လက္မွတ္နဲ႔အတူ တြဲၿပီး ေျမစာရင္းပုံစံ (၁ဝ၅) လုိ႔ ေခၚ တဲ့ ေျမပုံေျမရာဇဝင္ စာရြက္လည္း ပါရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္”
“ဒါဆုိရင္ လယ္ယာေျမလုပ္ပုိင္ခြင့္ လက္မွတ္ပုံစံ (၇) နဲ႔ ေျမကြက္ ေျမပုံပါရွိတဲ့ ပုံစံ (၁ဝ၅) ရွိမရွိ စုံစမ္း ရမွာေပါ့”
“မွန္ပါတယ္။ ေျမစာရင္းပုံစံ (၁ဝ၅) မွာလည္း ႏွစ္မ်ဳိးထုတ္ေပးထားတာရွိတယ္။ အျဖဴေရာင္ စာရြက္ေပၚမွာ ေျမပုံဆြဲထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းနဲ႔ အျပာေရာင္စာရြက္ဆုိဒ္ အရွည္နဲ႔ ထုတ္ေပးထားတဲ့ စာရြက္စာတမ္းျဖစ္တယ္။ ပုံစံ ၁ဝ၅ အျပာ ေရာင္ေျမပုံ စာရြက္စာတမ္းကေတာ့ ဘဏ္ေခ်းေငြ ထုတ္ယူရန္အတြက္ ေလွ်ာက္ထားရယူထားတဲ့ စာရြက္ စာတမ္းျဖစ္တယ္”
“ပုံစံ (၇) နဲ႔ ပုံစံ ၁ဝ၅ ရွိရင္ တရားဝင္ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်ႏုိင္ၿပီ ေပါ့”
“လယ္ယာေျမ ဥပေဒအရေတာ့ လယ္ယာေျမလုပ္ပုိင္ခြင့္ရာရွိသူသည္ လယ္ယာေျမ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကို လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်မယ္ဆုိရင္ သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ဦးစီးဌာန႐ုံးမွာ မွတ္ပုံတင္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းခ်ဳပ္ဆုိေဆာင္ရြက္ရမယ္လုိ႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္”
”ဒါဆုိရင္ သက္ဆုိင္ရာ ေျမ စာရင္းဦးစီးဌာနမွာ စုံစမ္းရယူႏုိင္တယ္ေပါ့”
“ဟုတ္ပါတယ္။ လုပ္ပုိင္ခြင့္ပုံစံ (၇) ထုတ္ေပးထားျခင္းရွိမရွိ၊ ပုံစံ ၁ဝ၅ ေျမပုံေျမရာဇဝင္ပါမပါတုိ႔ကုိ စိစစ္ၾကည့္႐ႈၿပီးမွ ဝယ္သင့္ပါတယ္”
“အခ်ဳိ႕က ေျပာေတာ့ လယ္ယာ ေျမေတြကို လူေနခြင့္ရဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားရယူႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါက ဘာဆုိလုိတာလဲ”
“အေစာက ေျပာသလုိ လယ္ယာေျမကုိ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်တယ္ဆုိတာ လယ္ယာေျမေပၚမွာ စုိက္ပ်ဳိး လုပ္ကုိင္ခြင့္၊ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်တာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ လယ္ယာေျမေပၚမွာ လူေနထုိင္ခြင့္မရေသးဘူး။ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ခြင့္သာရရွိတာ ျဖစ္တယ္”
“ဒါဆုိလူေနရပ္ကြက္ျဖစ္ဖုိ႔ ခက္ ခဲမွာေပါ့”
“အခ်ဳိ႕ကလည္း ေရာင္းခ်လႊဲေျပာင္းတဲ့ လယ္ယာေျမေတြဟာ လူေနရပ္ကြက္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ေနရာျဖစ္ရင္ေတာ့ အေႏွးနဲ႔အျမန္ လူေနရပ္ကြက္ ျဖစ္လာမွာပဲဆုိတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႔ ဝယ္ၾကတာရွိတယ္”
“လူေနရပ္ကြက္ျဖစ္ဖုိ႔ ဘယ္လုိ ေဆာင္ရြက္ရပါသလဲ”
“စပါးသီးႏွံကိုသာ စုိက္ပ်ဳိးတဲ့ ‘လယ္ေျမ’ဆုိရင္ေတာ့ လယ္ယာေျမ ဥပေဒပုဒ္မ ၃ဝ (က) အရ၊ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လယ္ ယာေျမစီမံခန္႔ခြဲမႈ အဖြဲ႔ရဲ႕ စိစစ္ ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ ဗဟိုလယ္ယာေျမ စီမံခန္႔ခဲြမႈအဖဲြ႔ထံ တင္ျပခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ပုံစံကုိ ပုံစံ ၃ဝ (က) လုိ႔ အလြယ္တကူ ေျပာေနၾကတာ ျဖစ္တယ္”
“ပုစံ ၃ဝ(ခ) ဆုိတာလည္းေျပာတယ္။ အဲဒါက ဘယ္လုိ အမ်ဳိးအစားလဲ”
“ပုံစံ ၃ဝ(ခ) ဆုိတာက စပါးသီးႏွံ တစ္မ်ဳိးကိုသာ စုိက္ပ်ဳိးတဲ့ လယ္ေျမ မဟုတ္ဘဲ က်န္လယ္ယာေျမေတြကို အျခားနည္း အသုံးျပဳဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားရာမွာ ပုံစံ ၃ဝ (ခ) အရ ေလွ်ာက္ထားရတယ္။ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ လယ္ယာေျမ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အဖဲြ႔ရဲ႕ စိစစ္ေထာက္ခံခ်က္န႔ဲ သက္ဆုိင္ရာတုိင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အစုိးရအဖြဲ႔ထံ တင္ျပခြင့္ျပဳခ်က္ရယူရမွာျဖစ္တယ္”
“သက္ဆုိင္ရာ အဖဲြ႔အစည္းက ထုတ္ေပးတဲ့ အျခားနည္း အသုံးျပဳခြင့္ လက္မွတ္ကုိ ပုံစံဘယ္ေလာက္လုိ႔ ေခၚပါသလဲ”
“ပုံစံ ၃ဝ (က) အရ စပါးသီးႏွံ စုိက္ပ်ဳိးတဲ့ လယ္ေျမေပၚမွာ အျခားနည္းအသုံးျပဳခြင့္ လက္မွတ္ကို ပုံစံ ၁၅ (က)လုိ႔ ေခၚၾကၿပီး က်န္လယ္ ေျမေပၚမွာ အျခားနည္း အသုံးျပဳခြင့္ လက္မွတ္ကုိ ပုံစံ ၁၅ (ခ) လုိ႔ ေခၚၾက တယ္”
“အဲဒီ ပုံစံ ၁၅(က)၊ ပုံစံ ၁၅(ခ) ျဖစ္တဲ့ အျခားနည္းအသုံးျပဳခြင့္ လက္မွတ္ရရင္ လယ္ေျမေပၚမွာ အိမ္ေဆာက္ေနထုိင္ႏုိင္ၿပီေပါ့”
“မွန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လယ္ယာေျမကုိ ဝယ္တဲ့အခါ ေသခ်ာစိစစ္ ဝယ္ယူဖုိ႔လုိပါတယ္”
“အကြက္႐ုိက္ၿခံစည္း႐ုိးခတ္ထား႐ုံနဲ႔ လယ္ယာေျမခြဲစိတ္ထားၿပီးလုိ႔ ယူဆမရဘူးေပါ့”
“ဟုတ္ပါတယ္။ ဝယ္ေရာင္း အက်ဳိးေဆာင္ပြဲစားမ်ားနဲ႔ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ လယ္ယာေျမပုံစံ (၇)နဲ႔ အတူပုံစံ (၁ဝ၅) ေျမပုံေျမရာဇဝင္ပါ ရွိျခင္းရွိမရွိ စိစစ္ဝယ္ယူသင့္တယ္ သူငယ္ခ်င္း” ဟု အႀကံျပဳေဆြးေႏြး လုိက္ပါသည္။
ထီယု (ဥပေဒအတုိင္ပင္ခံ)